Han Stijkel - We gaan met God, mannen!

Johan Aaldrik Stijkel (28) uit Rotterdam heeft Engels gestudeerd aan de Universiteit van Amsterdam. Al in de tweede helft van de jaren dertig is hij actief betrokken bij het verzet tegen het fascisme van Franco tijdens de Spaanse burgeroorlog. Daarnaast is hij bevriend met jonkheer J.A.Schorer, de drijvende kracht achter het Nederlandsch Wetenschappelijk Humanitair Komitee, de eerste Nederlandse organisatie die zich inzet voor gelijke rechten voor homoseksuelen. Op 10 mei 1940 helpt hij Schorer bij het vernietigen van diens archief en ledenadministratie.

Kort daarna richt Han een groepering op om de Duitse bezetter te bestrijden. De groep bestaat uit ongeveer 80 personen, onder wie generaal-majoor Hasselman en studenten, officieren en ondernemers. De 'Stijkelgroep' richt zich op het naar Engeland overbrengen van informatie over de Duitse bezetting. Daarbij worden 'beginnersfouten' gemaakt, waardoor de Duitse autoriteiten in Den Haag de verzetsgroep in het vizier krijgt. De Duitsers laten de landverrader Anton van der Waals in de groep infiltreren.

Stijkel besluit zelf naar Engeland te gaan om instructies van de regering in Londen te vernemen en door spionage verkregen gegevens over te brengen. Via een politieorganisatie komt hij in contact met de broers Willem en Arie van der Plas uit Katwijk. Zij hebben een motorbotter, de KW133 'Eendracht'. Binnen de politieorganisatie die de boot heeft geregeld, bevinden zich echter de verraders Van Dam en Wezel. Als Stijkel met Cornelis J. Gude en Jean C. Baud op 2 april 1941 uit de haven van Scheveningen wil varen, loopt alles mis. De Duitsers hebben de uitgang van de haven geblokkeerd...

In totaal worden 43 personen gearresteerd. Zij verblijven van 10 april 1941 tot en met 26 maart 1942 in de strafgevangenis van Scheveningen (het 'Oranjehotel'). Op 26 maart wordt de hele groep overgebracht naar gevangenissen in Berlijn. Het proces voor het Reichskriegsgericht vindt in het geheim plaats. Op 26 september 1942 worden 39 leden van de groep ter dood veroordeeld, zes leden krijgen een tuchthuisstraf.

Slechts 3 vrouwen en 1 man van de Stijkelgroep overleven de verschrikkingen van de Duitse concentratiekampen: Martine S. van Deth, Wesselina van Hinte-de Bruin, Hendrikje R. Lotgering-Hillebrand en Hilko Glazenburg.

De Katwijkse broers Willem en Arie van der Plas worden gearresteerd op 4 april 1941 en in het 'Oranjehotel' opgesloten. Beiden worden op 23 maart 1942 naar Berlijn overgebracht en op 4 juni 1943 gefusilleerd.

Op 4 juni 1943 wordt voor 32 ter dood veroordeelden het vonnis voltrokken, één lid van de groep is dan al in de gevangenis overleden. Met tussenpozen van vijf minuten worden ze op een schietbaan gefusilleerd. Han Stijkel wordt als eerste omgebracht. Harald Poelchau, de gevangenispredikant, ondersteunt de Stijkelgroep, hij is onder de indruk van de houding van de Nederlanders.

De lichamen worden in juni 1947 naar Nederland overgebracht en op 1 augustus onder zeer grote belangstelling na een dienst in de Grote of Sint Jacobskerk herbegraven op de begraafplaats Westduin in Den Haag. Daar bevindt zich een monument ter nagedachtenis van de leden van de Stijkelgroep. Van 10 leden is het stoffelijk overschot nooit gevonden.

Tegen de verraders Van Dam en Wezel wordt in 1949 de doodstraf geëist. Bij de uitspraak wordt deze gewijzigd in 20 jaar gevangenisstraf met aftrek van voorarrest.

Han Stijkel wordt op verschillende plekken in Nederland herdacht. In de Noordoostpolder ligt de Han Stijkelweg en langs de A6 ligt de verzorgingsplaats Han Stijkel. In de Haagse wijk Duttendel ligt het Han Stijkelplein.