Josephus - Sjef - Adriaansen - Sterven voor de vrijheid

Josephus Adriaansen, op 9 juni 1919 in Hoogerheide (Woensdrecht) geboren, wordt in 1939 ingedeeld bij het Tweede Regiment Huzaren. Op 27 mei 1940 wordt hij gedemobiliseerd. Hij gaat werken bij de luchtbescherming op vliegveld Woensdrecht. In september 1940 gaat hij in opleiding tot marechaussee en komt via Steenbergen en 's-Hertogenbosch in november 1941 in Bergen op Zoom terecht.

In maart 1942 slaagt hij erin met drie anderen via de Van Niftrik-route uit bezet Nederland te ontsnappen en Zwitserland te bereiken. Dan gaat hij naar Spanje. In de havenplaats Cádiz vertrekt hij per boot met bestemming Zuid-Amerika. In Curaçao stapt hij echter al van boord. Vervolgens reist hij naar Canada. Daar aangekomen meldt hij zich als vrijwilliger voor de Prinses Irene Brigade. Op 18 juni 1943 arriveert hij in Engeland, waar hij bij de RAF geheim agent-marconist wordt. Juist in die tijd is er bij het verzet in Nederland een speciaal probleem ontstaan: de kosten die voortvloeien uit het steeds toenemende aantal onderduikers. Een van de landelijke organisaties dringt in Londen aan op financiële steun. Bovendien wil de Raad van het Verzet dat er meer belangrijke militaire informatie naar Engeland komt. Kortom: men zit dringend verlegen om een goede operator.

Een van de eersten op wie de keuze valt is artillerie-luitenant Harm Steen, een boomlange kerel, met als vaste telegrafist wachtmeester Sjef Adriaansen. Dit tweetal is goed op elkaar ingespeeld. In de nacht van 10 op 11 januari 1944 springt het duo Steen-Adriaansen op geringe hoogte af in de buurt van Rijsbergen, Noord-Brabant. Het is een bitter koude nacht en de grond is zo hard bevroren, dat ze het overtollige materiaal niet op de gebruikelijke wijze kunnen begraven. De beide agenten beschikken over een volmacht tot het uitkeren van tien miljoen gulden aan het verzet. Bovendien dragen zij in hun gordels een bedrag mee van 130.000 gulden. Hiervan moeten zij 100.000 gulden afdragen aan de Raad van het Verzet.

De nachtelijke tocht in de bittere kou is een zware opgave. Om 7 uur in de morgen arriveren beide agenten, verkleumd tot op het bot en zwaar vermoeid, bij de rijwielhandel van Rinus van Nunen in Princenhage, die al eerder agenten heeft ondergebracht.

Harm Steen trekt het land in en Sjef blijft voorlopig bij Van Nunen achter met 30.000 gulden. Op 1 maart 1944 ontvangt hij bij Van Nunen twee nieuwe agenten uit Londen. Intussen heeft Sjef zendcontact met Londen gekregen. Hoewel hij vele malen van zendadres wisselt wordt hij op 14 juli 1944 door de Duitsers op een adres in Hoeven uitgepeild en gearresteerd. Sjef verzet zich bij zijn arrestatie hevig en probeert zichzelf te doden, maar hij schiet zichzelf in de kaak. Op 'dolle dinsdag' 5 september 1944 wordt hij samen met zijn vriend Harm Steen, die eveneens is gearresteerd en in Vught gevangen zit, gefusilleerd. Twee dappere mannen sterven voor de vrijheid van anderen... Hij wordt herdacht op een plaquette in het gemeentehuis van Woensdrecht.

Onderscheidingen:
* Kruis van Verdienste wegens zijn Engelandvaart
* Bronzen Kruis (postuum) wegens zijn werk voor de inlichtingendienst

Wim Adriaansen schreef over het verzet van Sjef Adriaansen het boek 'Sjef Adriaansen, pelgrim naar Engeland'. Verkrijgbaar in dit museum.

Foto 1: op het huwelijk van Wim Kuijpers en Audrey Wayling, Islington, Londen, 16 oktober 1943
Foto 2: plaquette in het gemeentehuis van Woensdrecht